Wybór samochodu przed kupnem - porady.

Kiedyś przychodzi taki dzień w którym stwierdzamy, że potrzebny jest nam samochód.
Wówczas nasuwa się wiele pytań:
Jaką wybrać markę i model samochodu?
Jaki wybrać typ nadwozia, z jakim silnikiem - benzynowym czy Diesla, a może hybrydowy lub elektryczny?
Kupić nowy samochód z salonu, czy kupić samochód używany?
Jeżeli zdecyduje się na używany samochód, to czy lepiej kupić go w komisie samochodowym, czy na giełdzie samochodowej, a może z ogłoszenia?
Kupić za gotówkę czy może na raty?
W miarę możliwości postaram się odpowiedzieć na te pytania.

Wybór samochodu – określenie naszych potrzeb.

Rynek samochodów zarówno nowych jak i używanych jest bardzo duży i zróżnicowany. Podzielony na przedziały cenowe i klasowe. Do wyboru mamy kilka rodzajów nadwozia, wiele rodzajów silników, z napędem na oś przednia, tylną lub na obie osie, czyli napęd na 4 koła(4x4, AWD itp.). Każdy coś znajdzie dla siebie w zależności od predyspozycji i zasobności portfela, lub zdolności kredytowej.

Przed kupnem samochodu musimy określić nasze potrzeby i ustalić w jakich warunkach będziemy go eksploatować. Jedni patrzą na wygląd, inni na funkcjonalność, a jeszcze inni na koszty eksploatacji lub bezpieczeństwo. Czasami trzeba znaleźć kompromis pomiędzy wyglądem, funkcjonalnością a kosztami eksploatacji.

O gustach się nie dyskutuje – i takie czynniki jak sylwetka samochodu i kolor nie powinien podlegać dyskusji. Kupujemy samochód dla siebie i najbliższej rodziny, a nie dla sąsiadów, czy kogokolwiek innego – więc musi się podobać przede wszystkim nam. To my będziemy go używać, opłacać i serwisować.

Miejski lub mały samochód wybieramy jeżeli będziemy go używać na krótkich odcinkach, a szczególnie po mieście. Małe samochody posiadają od dwóch do piciu miejsc (przy czym trzy tylne miejsca przeznaczone są raczej dla dzieci). Nie są zbyt wygodne, za to są ekonomiczne i łatwiej znaleźć miejsce do zaparkowania. Przeznaczone są głównie kobiet w każdym wieku, dla ludzi młodych oraz emerytów lub jako drugi samochód w rodzinie.

Jeżeli mamy 3-5 osobowa rodzinę powinniśmy się rozejrzeć za samochodem w którym zmieści się 5 dorosłych osób + bagaż. Tutaj mamy bardzo duży wybór zaczynając od samochodów kompaktowych z segmentu C poprzez samochody klasy średniej i średniej wyższej (segment D i E), a nawet luksusowych (segment F). Najczęstsze rodzaje nadwozi w tych segmentach to sedan, hatchback oraz kombi.

Jednak najbardziej uniwersalnym nadwoziem jest kombi. Kombi przewiezie wygodnie 5 osób ze znaczną ilością bagażu, co powoduje, że często wybierany jest jako samochód rodzinny, a po złożeniu tylnych siedzeń zwiększa się przestrzeń bagażowa, co można wykorzystać w małej firmie. W dodatku, w tego typie nadwozi jest spory wybór silników. Każdy coś dobierze pod swoją nogę.

Warto również wspomnieć o samochodach typu VAN z segmentu K, gdzie liczba miejsc wynosi od 2 do 12, a odpowiednia konfiguracja siedzeń pozwala przewozić bagaże znacznych gabarytów.

Dużą dawkę luksusu i sporą ilość miejsca znajdziemy w samochodach sportowo-użytkowych typu SUV, które łączą cechy samochodu osobowego i terenowego. Trzeba jednak wspomnieć, że to nie są samochody terenowe.

Samochód terenowy. Bardzo duża rozpiętość zastosowań - od "wołu roboczego" do zadań specjalnych po luksusowego "arystokratę". Początkowo samochody terenowe były tworzone na potrzeby wojska. Obecnie samochody terenowe możemy spotkać w służbie wojskowej, służbie celnej, ratownictwie, leśnictwie i wielu wielu innych, jak i w rękach prywatnych. Od wielu lat pojawiły się samochody terenowe klasy premium.

Samochód sportowy - najczęściej dwuosobowe coupé, ale to nie jest reguła. W tego typu pojazdach zamontowane są silniki o dużych mocach, a dzięki aerodynamicznym kształtom nadwozi mogą rozpędzić się do 300km/h

Super sportowe samochody charakteryzują konstrukcjami o bardzo aerodynamicznych kształtach z silnikami o bardzo dużej mocy (powyżej 500KM), które pozwalają przekroczyć 300km/h. W tego typu pojazdach nadwozie i inne elementy najrzęsiściej wykonane są z włókien węglowych lub innych tworzyw kompozytowych.

Dobór pojemności silnika i mocy do naszych potrzeb

Jeżeli większość kilometrów pokonujemy sami, a dodatku jeżdżąc po mieście,
na krótkich odcinkach to najlepiej wybrać mały ekonomiczny samochód z silnikiem o małej pojemności i mocy np. silniki o pojemności 1,2 - 1,5 Litra i mocy do 80KM.
Jeżeli mamy rodzinę 3 – 5 osobową wówczas wybieramy samochody średniej wielkości pojemności w granicach 1,5 – 3,0 Litra i mocy w zakresie 80 – 200KM.
Jest to alternatywa dla cyklu mieszanego, łącząca wygodę podróżujących zarówno w cyklu miejskim jak i na trasie. Jeżeli większość kilometrów będziemy robić na trasach wówczas szukamy samochodu wygodnego z silnikiem co najmniej 1,8 Litra i minimalnej mocy 90KM. Dlaczego? Ponieważ samochód o dużej mocy na trasie pali mniej, przy tym jest bezpieczniejszy przy wyprzedzaniu. W brew pozorom silnik o małej lub średniej pojemności na trasie może spalić więcej niż silnik o dużej pojemności i mocy zakładając że jedziemy z taką samą prędkością, czyli w granicach 90-130km/h. Natomiast w cyklu miejskim jest odwrotnie.
Jeżeli mamy żyłkę rajdowca i nie martwimy się zużyciem paliwa to szukamy lekkiego samochodu z silnikiem benzynowym, co najmniej od 1.8 Litra i mocy 90KM, w wzwyż.

Następnym pytaniem przy wyborze samochodu jest:

Jaki silnik wybrać, Diesla czy benzynowy?

Jeszcze kilka lat temu, tak do 2005 większość wybrała by Diesla, a przemawiało za tym wiele czynników. Przede wszystkim silniki diesla do początku lat 2000 były oszczędne, ale miały gorsze osiągi. Cena oleju napędowego w stosunku do benzyny była o jakieś 30-40% tańsza. Ówczesny Diesel mógł pracować prawie na każdym paliwie, nawet wątpliwej jakości np. na oleju opałowym lub nawet na oleju do smażenia, bez ryzyka poważnej awarii. Najczęściej jeżeli były problemy z odpaleniem lub pracą silnika, to kończyło się na przepłukaniu układu paliwowego i wlaniu normalnego paliwa. Silniki benzynowe miały zwiększony apetyt na paliwo, a cena benzyny była droższa. Wówczas bardzo wielu właścicieli samochodów z silnikami benzynowymi, aby zaoszczędzić montowało instalacje gazowe, które zmniejszały osiągi silnika i żywotność silnika, ponieważ silniki nie były przystosowane do gazu. W momencie gdy w silniku Diesla pojawił się bezpośredni wtrysk paliwa sterowany za pomocą komputera zaczęły wzrastać parametry i osiągi. Z roku na rok instalacje wtryskowe zasilane olejem napędowym stały się coraz bardziej skomplikowane i droższe.
W niektórych przypadkach osiągi silnika Diesla przewyższyły osiągi silników benzynowych, niestety kosztem zużycia paliwa. W nowoczesnych silnikach wysokoprężnych układy wtryskowe z wtryskiem bezpośrednim są bardzo czułe na jakość paliwa. Stosowanie złej jakości paliwa może spowodować poważną i kosztowną naprawę silnika. Dodatkowo zaostrzające się normy składu spalin wymusiły na producentach wprowadzenia nowych technologii redukujących zanieczyszczenie spalin. Początkowo pojawiły się zawory EGR, a później filtry cząstek stałych jak również pojawiły się rozwiązania wymuszające stosowanie dodatku AdBlue®. W dodatku cena oleju napędowego zrównała się lub nawet przewyższa cenę benzyny.
W niektórych miastach Państw Europejskich obowiązuje zakaz wjazdu z silnikami niespełniającymi wymaganych norm. Niektórzy producenci powoli wycofują się ze stosowania silników Diesla w swoich samochodach. Silniki benzynowe także przeszły ewolucję w układzie wtryskowym, gdzie są podniesione osiągi przy zbliżonym zużyciu paliwa w  stosunku do starszej generacji. Dodatkowo coraz więcej silników benzynowych przystosowanych zostało do montażu instalacji gazowej. Same instalacje gazowe LPG także przeszły bardzo dużą ewolucję. Spadek osiągów po zamontowaniu nowej generacji instalacji gazowej prawie jest nie odczuwalny.
W dzisiejszych czasach przy obecnych cenach paliwa bardzo mocno bym się kierował w kierunku wyboru silnika benzynowego z możliwością zamontowania instalacji gazowej najnowszej generacji.

Określenie kosztów eksploatacji - utrzymania samochodu

Kupno samochodu to połowa sukcesu. Drugą połową jest eksploatacja pojazdu, aby był w dobrym stanie technicznym, a co za tym idzie bezpieczny, oraz abyśmy nim mogli legalnie poruszać się po drogach, czyli ubezpieczony i z ważnym badaniem technicznym wpisanym do dowodu rejestracyjnego. Każdy producent samochodu określa częstotliwość przeglądów okresowych w których wymienia się odpowiednie oleje, płyny oraz filtry. Są one uzależnione od przebiegu lub wieku pojazdu. Okresowe przeglądy pozwalają utrzymać pojazd w dobrym stanie technicznym, co pozwala uniknąć nieprzewidzianych kosztów, ma również wypływ na nasze bezpieczeństwo. Zanim kupimy interesujący nas samochód zapytajmy w serwisie jakie są w przybliżeniu koszty przeglądów i napraw eksploatacyjnych takich jak: wymiana oleju, filtrów, klocków hamulcowych, drążków kierowniczych itp.

Oprócz serwisowania pojazdu musimy także wykonywać badania techniczne. Takie badania przeprowadza się
w Okręgowych Stacjach Kontroli Pojazdów.

W przypadku nowego samochodu zakupionego w salonie na terenie naszego kraju pierwsze badanie techniczne wykonuje się przed upływem 3 lat, drugie badanie przed upływem 2 lat, a kolejne już co rok. Koszt badania uzależniony jest od rodzaju pojazdu oraz od okoliczności wykonania przeglądu. Inne są koszty samochodu zwykłego, inne samochodu z instalacją gazową, a jeszcze inne są koszty badania samochodu po kolizji, gdy był zabrany dowód. W przypadku, gdy diagnosta zakwestionuje stan techniczny naszego samochodu, wówczas wydaje pozwolenie czasowe na 2 tygodnie. W tym czasie musimy usunąć usterkę i wykonać ponownie badanie techniczne.
Jeżeli diagnosta zaakceptuje stan techniczny naszego samochodu, to wpisuje w dowodzie rejestracyjnym do kiedy jest ważne badanie techniczne. Jazda bez ważnego badania technicznego jest nielegalna, a w przypadku kontroli przez policję możemy mieć kłopoty. Także w przypadku szkody komunikacyjnej ubezpieczyciel może odmówić nam wypłaty odszkodowania z powodu braku ważności badania technicznego.

Kolejnymi kosztami eksploatacyjnymi jest obowiązkowe ubezpieczenie pojazdu OC, a w przypadku gdy kredyt samochodowy, kredytujący bank wymaga od nas abyśmy wykupywali ubezpieczenie Autocasco AC, do czasu spłaty kredytu. Cena ubezpieczenia jest indywidualną sprawą wykupującego polisę. Cena polisy ubezpieczeniowej uzależniona jest od wielu czynników takich jak: marka i model pojazdu, wiek pojazdu, pojemność skokowa silnika, wiek wykupującego polisę, jego staż w posiadaniu prawo jazdy i wiele innych czynników wymaganych w zależności od ubezpieczyciela. Jazda bez aktualnego ubezpieczenia pojazdu, także jest nielegalna i możemy mieć kłopoty w przypadku kontroli przez policje, a co gorsza w przypadku kolizji.

Jeżeli już wybierzemy już samochód odpowiadający naszym potrzebom zabieramy się do kupna. Samochód możemy kopić nowy z salonu lub używany z rynku wtórnego (komis samochodowy, giełda samochodowa, ogłoszenia). Wszystko zależy od zasobności naszego portfela lub zdolności kredytowej.